T. Straub
07 Fysieke belasting
 >  Trillingen
Discussie > Bespreek het met je collega's!
  • Op dit project wordt een trillingsintensiteit en tijdsduur (werk-rust schema of afwisselen met minder belastende taken)toegepast;
  • Ik heb weleens klachten aan mijn gewrichten van het werken met gereedschap waarbij veel trillingen vrij komen.
Introductie

De bouwsector staat in de top 3 van sectoren waar blootstelling aan trillingen voorkomt. Werk je met machines, voertuigen of gereedschap, dan krijg je te maken met trillingen. Trillingen vormen een risico voor de lage rug en de wervelkolom, vaat- en zenuwstelsel en botten, gewrichten en spieren. Een risico om serieus te nemen!

Er wordt onderscheid gemaakt in:

  • Lichaamstrillingen en
  • Hand- armtrillingen

Lichaamstrillingen.
Ruim 12.000 werknemers in de bouwnijverheid hebben te maken met lichaamstrillingen en schokken door het werken met gereedschappen die trillingen veroorzaken. Hierbij wordt het hele lichaam blootgesteld aan trillingen en schokken via de voeten en/ of het zitvlak.  Blootstelling aan trillingen en schokken komt vooral voor bij;
  • Grondverzetmachinisten;
  • Chauffeurs van kippers, dumpers en betonmixers;
  • Baggeraars;
  • Machinisten van mobiele kranen;
  • Bedieners van asfalteermachines.

Hand- Armtrillingen.
Ongeveer 25.000 werknemers in de bouwnijverheid hebben te maken met hand- armtrillingen door het werken met gereedschappen die trillingen veroorzaken. De trillingen komen binnen via handen en worden doorgegeven aan polsen, armen en schouders. Blootstelling aan hand- armtrillingen komt vooral voor bij;
  • het bedienen van stotend gereedschap (sloophamers, trilstampers, e.d.);
  • het bedienen van boor-, schuur-, slijp- en polijstgereedschap;
  • het bedienen van trilnaalden.

Blootstelling aan trillingen is een serieus gezondheidsrisico, waarvan lang niet alle werkgevers en werknemers op de hoogte van zijn.

Naarmate je langduriger en aan meer trillingen wordt blootgesteld, neemt de kans op (blijvende) gezondheidsschade toe!

Risico's > Wat kan er gebeuren?
Door blootstelling aan lichaamstrillingen en schokken kunnen de volgende klachten ontstaan:
  • Lage rugklachten en rugaandoeningen (zoals een hernia);
  • Vermoeidheid;
  • Maagklachten;
  • Hoofdpijn;
  • Verminderd prestatievermogen;
  • Op het moment van blootstelling slechter zicht en slechtere coördinatie (duizeligheid).

Door blootstelling aan hand- armtrillingen kunnen de volgende klachten ontstaan:
  • bloedvatvernauwing (witte vingers);
  • zenuwafwijkingen (dode vingers);
  • gewrichtsaandoeningen;
  • hoofdpijn;
  • duizeligheid.

De kans op het ontstaan van klachten wordt door een aantal factoren vergroot:

  • blootstelling aan hoge trillingsniveaus;
  • lange werktijden;
  • koude en vochtige omgevingen;
  • gelijktijdige blootstelling aan lawaai (hoe dit komt is niet exact bekend, maar het is wel in meerdere onderzoeken aangetoond);
  • grote krachten nodig om het gereedschap te bedienen (als een machine steviger vastgepakt wordt, is de trillingsoverdracht groter).
Maatregelen > Wat moet je doen?

​​​​​​​Lichaamstrillingen: Wat kan de werkgever doen?

  • bij aanschaf/ lease kiezen voor het voertuig dat het minst trilt;
  • geëgaliseerd terrein (indien mogelijk);
  • verlaging van de snelheid;
  • goed geveerde chauffeursstoel en cabine;
  • goed onderhoud;
  • blootstellingstijd verkorten;
  • afwisselen van taken;
  • voldoende pauze.

Lichaamstrillingen: Wat kun je zelf doen?
  • snelheid en rijstijl;
  • juist instellen stoel (afstand tot de pedalen, hoogte stoel, rugleuning, instellen gewicht);
  • zithouding;
  • melden onderhoud/ reparaties;
  • lichamelijke conditie.

Hand- Armtrillingen: Wat kan de werkgever doen?
  • indien mogelijk het werk op een andere manier uitvoeren, zodat er geen trillend gereedschap wordt gebruikt;
  • bij aanschaf kiezen voor trillingsgedempt gereedschap;
  • goed onderhoud;
  • blootstellingstijd verkorten;
  • afwisselen van taken;
  • voldoende pauze;
  • bij koud weer zorgen voor opwarmmogelijkheden, warme kleding en (trillingdempende-)handschoenen.

Hand- Armtrillingen: Wat kun je zelf doen?
  • warme kleding en (trillingdempende-)handschoenen (koude handen zijn extra gevoelig voor trillingen);
  • ontspannen werkhouding (voorkom krampachtige houdingen);
  • gebruik het juiste gereedschap voor de taak;
  • melden onderhoud/ reparaties;
  • niet roken.

Tips > Voor meer informatie

Kijk voor meer tips en adviezen rondom lichaamstrillingen en hand- armtrillingen op:

https://www.volandis.nl/media/3957/advies-lichaamstrillingen.pdf

https://www.volandis.nl/media/3955/advies-hand-armtrillingen.pdf