M. Appeldoorn / M. Appeldoorn
06 Gevaarlijke stoffen - Organisme
 >  CMR-stoffen op de werkplek
Introductie

Werken met gevaarlijke stoffen is (bijna) niet te voorkomen. Of het nu om een schoonmaakmiddel gaat of om een product dat als toevoeging wordt gebruikt. Onder de gevaarlijke stoffen vallen ook zogenoemde CMR-stoffen. Werken met CMR-stoffen wordt door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) afgeraden en stelt dat blootstelling aan dergelijke stoffen zo veel mogelijk moet worden voorkomen.

Wat betekend CMR:

C = Carcinogeen: Kankerverwekkend.
M = Mutageen: Muteren van cellen (= kankerverwekkend).
R = Reprotoxisch: Invloed op de geslachtsorganen en het ongeboren kind.

Bij een nieuw product kun je in de meeste gevallen zelf ook achterhalen of een stof mogelijk in een CMR klasse valt. Onder rubriek 16 "overige informatie" van het veiligheidsinformatieblad (VIB) staan de zogenoemde H-zinnen (H = Hazard). Als één van de H-zinnen de volgende codering bevat betreft het een CMR-stof.

  • H34x
  • H35x
  • H36x

Maar laat altijd het veiligheidsinformatieblad controleren door een Chemisch veiligheidsexpert of Veiligheidsadviseur om er zeker van te zijn of het wel of geen CMR-stof betreft.

Voor stoffen die in deze klasse vallen heeft het SZW aanvullende verplichtingen opgesteld waar iedere werkgever zich aan moet conformeren.

Vast te leggen verplichtingen bij de C- en M-stoffen zijn:

  • Aard, mate en de duur van de blootstelling.
  • De noodzaak van de toepassing.
  • Registratie omtrent het voorraadbeheer (o.a. de aanwezige jaarlijkse voorraad).
  • Welke preventieve (blootstellings-)maatregelen zijn er getroffen.
  • Registratie van werknemers die eraan kunnen worden blootgesteld.
  • De te gebruiken (juiste) PBM’s.
  • Correcte manier van opslag (PGS-15).
  • Waarom er (op dit moment) geen vervanging kan plaats vinden.
  • Wanneer er vervanging plaats vindt door een gezonder alternatief.

Vast te leggen verplichtingen bij de R-stoffen zijn:

  • Registratie omtrent het voorraadbeheer en de toepassing.
  • Registratie van werknemers die eraan kunnen worden blootgesteld.
  • Correcte manier van opslag (PGS-15).


De vele administratieve verplichtingen omtrent, met name, de CMR-stoffen moet werkgevers motiveren om actief op zoek te gaan naar gezondere alternatieven. De Veiligheidsadviseur en je leidinggevende zijn verantwoordelijk voor de registratieverplichtingen.

Risico's > Wat kan er gebeuren?

Bij de alle (gevaarlijke) stoffen wordt er gesproken over een grenswaarde (GW). Dit is de maximale hoeveelheid waaraan je binnen een werkdag (8 uur) mag worden blootgesteld zonder dat er schadelijke gevolgen optreden. Met andere woorden: Als de blootstelling hieronder blijft mag er gesproken worden over een veilige werkplek.

Voor CMR-stoffen geldt een andere uitgangspositie, ook al wordt er een grenswaarde genoemd. Bij CMR-stoffen wordt ervan uitgegaan dat iedere vorm van blootstelling een risico is.

CMR-stoffen worden dan ook wel stochastisch genoemd:
De mate van blootstelling bepaalt de (mogelijke) sterftekans.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) stelt daarom dat vervanging altijd de prioriteit heeft boven andere maatregelen. Hiervoor wordt de zogeheten STOP-strategie ingezet, waarbij STOP staat voor:
S = Substitutie (vervanging)
T = Technisch (werkplek aanpassingen)
O = Organisatorisch (persoonlijke afspraken maken)
P = Persoonlijk (specifieke persoonsgebonden beschermingsmiddelen)

Maatregelen > Wat moet je doen?

Laat je goed informeren door:

  • De werkplekinstructiekaart (WIK).
  • Je leidinggevende, Chemisch veiligheidsexpert en/of je Veiligheidsadviseur.
  • Zorg dat je beschikt over de juiste PBM’s, deze staan altijd vermeldt op de WIK.
  • Blijf je gezond verstand gebruiken bij het werken met CMR-stoffen. ​​​​​​​

Tip:

Installeer de Save-app op je mobiele telefoon. In de Save-app heb je de mogelijkheid om Toxic raad te plegen. In Toxic staan de WIK en veiligheidsinformatiebladen (msds) van de meest voorkomende gevaarlijke stoffen die bij Dura Vermeer gebruikt worden. Staat de gevaarlijke stof waarmee jij werkt er niet tussen? Meld dit dan bij je Veiligheidsadviseur zodat deze de juiste vervolgstappen kan ondernemen.

Discussie > Bespreek het met je collega’s!
  • Als je twijfelt, overleg je dan met de aangewezen adviseur?
  • Wordt het werken met CMR-stoffen op de werkplek besproken?
  • Wist je dat, zolang er met CMR-stoffen wordt gewerkt, je deze toolbox jaarlijks krijgt? Dit is een wettelijke verplichting.