Arjan Wigmans
06 Gevaarlijke stoffen - Organisme
 >  Chroom 6 bij renovatie
Introductie

Tijdens deze toolboxmeeting besteden we aandacht aan de toepassing van Chroom 6 bij renovatie:

  • Wat is Chroom 6, hoe komt u in aanraking met chroom-6? 
  • Risico's Chroom 6
  • Maatregelen/bescherming
  • Praktijkvoorbeelden van onze projecten


 Wat is Chroom 6

Chroom is een metaal. De meest voorkomende vormen van chroom zijn chroom-0, chroom-3 en chroom-6. Chroom-0 wordt bijvoorbeeld gebruikt voor het verchromen van ijzeren kranen. Chroom-3 zit in mineralen die van nature voorkomen op aarde. Chroom-3 zit ook in onze voeding en is onschadelijk voor de gezondheid. 
Chroom-6 wordt vanwege de nuttige eigenschappen, zoals roestwerendheid, wordt chroom-6 ook door mensen gemaakt. Chroom-6 is wel schadelijk voor de gezondheid en kan leiden tot kanker.

 Hoe kunt u in aanraking komen met chroom-6-verbindingen?

Chroom-6-verbindingen zijn in verschillende materialen en producten terug te vinden. De voornaamste toepassing is in roestwerende verf of coating, maar ook gebruikt als pigment (vaak gele, oranje of rode kleur). Chroom-6 in een opgedroogde verf/coating is in basis niet schadelijk, de chroom-6 deeltjes komen pas vrij bij hoog energetische werkzaamheden aan de verf of coating (machinaal schuren, kaal slijpen, afbramen, stralen, etc.).

Praktijkvoorbeeld: Zowel de gele als zwarte delen van trap leuning zijn Chroom-6 houdend. (onderaan meer praktijkvoorbeelden)




Risico's > Wat kan er gebeuren?
Chroom-6 kan in principe op drie manieren in het lichaam terechtkomen: door inslikken (maagdarmstelsel), door inademen (longen) of via de huid. Gezien de aard van de blootstelling bij onderhoudswerkzaamheden (vrijkomen van stof of damp) is de blootstelling door inademing het meest relevant. Opname in het lichaam van chroom-6, lood of andere metalen uit verven/coatings via de huid vindt niet of nauwelijks plaats.

Chroom-6-verbindingen worden in het lichaam omgezet in chroom-3-verbindingen. Hoe meer chroom-6-verbindingen in de maag of longen terechtkomen, hoe meer chroom-6-verbindingen kunnen ontsnappen aan deze omzetting en het lichaam in kunnen gaan. 
Als de omzetting in een cel in het lichaam plaatsvindt, dan kan schade aan de cel ontstaan. Op de plek in het lichaam waar cellen beschadigd worden, kan een gezondheidsprobleem ontstaan (ontwikkeling tot kanker). Hoe meer chroom-6-verbindingen in het maagsap, longslijm of zweet terecht zijn gekomen, hoe meer overblijft om schade te veroorzaken.


Wees alert bij alle hoog energetische bewerking aan oppervlakten, ga na of chroom-6 onderzoek is uitgevoerd, denk bijvoorbeeld aan:

  1. Machinaal schuren / slijpen/ afbramen bv bristleblaster, lamellenschijf
  2. Frezen
  3. Zagen 
  4. Stralen
  5. Lassen

Eigenlijk alle werkzaamheden waar stof (kleine deeltjes) bij vrij komt zijn risicovol.


Maatregelen > Wat moet je doen?

Je kan in ieder geval samen met de uitvoerder en veiligheidsadviseur de werkzaamheden afstemmen:

  • Altijd nagaan of vervanging een mogelijkheid is, een deur met een chroom-6 houdende verf is makkelijker vervangen dan deze onder speciale condities te laten behandelen. Maar denk ook bijvoorbeeld aan losbouten en losschroeven, dan zijn geen aanvullende maatregelen nodig.
  • Als vervanging niet mogelijk is, kijk dan of er werkmethode beschikbaar is waarbij niet aan oppervlakte gewerkt moet worden, zoals bijvoorbeeld alleen ontvetten in plaats van schuren.
  • Als dit niet tot de mogelijkheden hoort stel dan samen met de uitvoerder en veiligheidsadviseur vast welke bewerkingen onder welke condities mogen plaatsvinden. Vanuit de overheid is een beheersprotocol opgesteld, waarbij veel onderzoek gedaan is naar verschillende bewerkingen en het vrijkomen van chroom-6. Door onderhoud NL is een doorvertaling opgesteld naar specifieke werkzaamheden.  

Beheersregime Chroom 6 v2.0
https://www.arboportaal.nl/binaries/arboportaal/documenten/publicatie/2020/02/05/beheersregime-chroom-6/beheersregime-chroom-6-en-andere-gevaarlijke-stoffen-v20+BZK.pdf

Handleiding Onderhoud NL
https://www.onderhoudnl.nl/stream/handleiding-gevaarlijke-stoffen-bij-het-bewerken-van-oude-verflagen



Discussie > Bespreek het met je collega’s!

Had jij verwacht dat in onderstaande praktijk situaties chroom-6 aangetroffen zou worden? Zowel in de utiliteitsbouw als in woningrenovatie. 

Zowel de houten als stalen delen van balkonhekken zijn Chroom-6 houdend.