In ons werk maken wij gebruik van allerlei soorten middelen die draaien op een brandstof of elektriciteit. Hier komen per brandstof verschillende risico’s bij kijken. In deze toolbox gaan wij kijken naar de risico’s die je loopt door te werken op locaties waar dieselmotoremissie (DME) kan ontstaan.

DME is het gevolg van een niet homogeen verbrandingsproces van dieselbrandstof in een dieselmotor. Het dieseldampmengsel dat daaruit vrijkomt is complex en bestaat uit toxische en irriterende gassen. Voorbeelden van deze gassen zijn: aldehyde (o.a. formaldehyde), ketonen, stikstofoxides (NO en NO2 ), koolmonoxide, aromaten (o.a. benzeen).

Maar blootstelling kan ook plaatsvinden bij werkzaamheden in de buurt van voorbijrijdend verkeer. In besloten of afgesloten ruimten, zoals tunnels, werkplaatsen, maar ook greppels en straten met veel bebouwing is weinig ventilatie. DME kan dan ophopen, waardoor de blootstelling nog hoger is dan in het open veld.

Er zijn drie soorten van verontreiniging van de lucht door DME.

• Dieseldampmengsel
• Fijne deeltjesvormige verontreiniging
• Grove deeltjesvormige verontreiniging

DME kan verschillende effecten hebben op de gezondheid, waaronder oogirritatie, hart- en vaataandoeningen, luchtwegklachten, ontstekingsreacties en longfunctieveranderingen, mogelijk samenhangend met COPD en astma. Daarnaast is er een verhoogde kans op longkanker en blaaskanker.

Het is belangrijk om de blootstelling aan DME zo laag mogelijk te houden. Hiervoor zijn maatregelen nodig. Net als bij alle gevaarlijke stoffen geldt ook hier de arbeidshygiënische strategie of het STOP-principe: Substitutie, Technische maatregelen, Organisatorische maatregelen en als het echt niet anders kan, Persoonlijke beschermingsmiddelen.

Op volgorde van belangrijkheid zijn dit mogelijke maatregelen:

1. Substitutie;

• De ingrijpendste en beste maatregel is het vervangen van dieselmotoren door bijvoorbeeld elektromotoren of LPG-motoren. Materieel op vaste plaatsen kan vaak door elektrisch aangedreven materieel worden vervangen.
  
  

2. Technische maatregelen;

• Schoner materieel toepassen. De Euro 4 en 5 motoren (on-road) en Stage 3b (off-road) zijn 70% schoner dan de Euro 2 en 3 motoren. Hogere klassen zijn nog schoner.
• Uitlaatgassen kunnen via systemen worden geleid die de schadelijke stoffen (gedeeltelijk) verwijderen (gangbare mogelijkheden zijn: roetfilters, katalysatoren en combifilters).
• Bronafzuiging bij stationaire bronnen (pompen, aggregaten en compressoren) en door afzuiging in de garage bij onderhoud.
• In besloten ruimten de concentratie van uitlaatgassen verminderen door afzuiging en/of geforceerde ventilatie met toevoer van verse lucht.
• Het goed onderhouden van materieel is belangrijk. De werking van motoren kan afnemen, waardoor de uitlaatgassen teveel schadelijke stoffen bevatten.
  
  

3. Organisatorische maatregelen;

Als vervanging of technische maatregelen niet voldoende of niet mogelijk zijn, moet de oplossing worden gezocht in organisatorische maatregelen, bijvoorbeeld:

• Aggregaten zo ver mogelijk van de werkplekken vandaan zetten.
• Organiseer het werk zo dat er zo weinig mogelijk dieselmotoren gelijktijdig op de werkplek aanwezig zijn.
• Plan werkzaamheden zo dat mensen niet onnodig worden blootgesteld. Het (gedeeltelijk) afsluiten van de weg is daar een voorbeeld van.
• Zet de motoren uit als ze niet worden gebruikt.
  

• Als alle technische en organisatorische maatregelen onvoldoende zijn, moeten werknemers ademhalingsbescherming gebruiken. Deze moet zowel gassen als deeltjes tegenhouden; volgelaatsmasker met A2/P3-filter.
  

Laat zien hoe jullie zorgen dat blootstelling aan DME wordt geminimaliseerd! Maak hiervan foto's en meldt dit in de SAVE-app!