Per 1 juli 2020 is aangescherpte regelgeving van kracht voor het gebruik van een werkbak / hefplatform hangend in een kraan, bovendien geldt een verbod op het gebruik van een werkbak / werkplatform aan een hefwerktuig.

T.a.v. het gebruik van een in de kraan hangende werkbak / hefplatform is een aanzienlijke drempel opgeworpen. Het was al niet toegestaan personen te vervoeren met een hijskraan. Tot voor kort werd echter een uitzondering gemaakt voor incidentele en kortdurende werkzaamheden. Deze uitzondering is t.g.v. een aanpassing van het Arbeidsomstandighedenbesluit artikel 7.23D flink aangescherpt: Het is nu alleen nog bij uitzondering en bij een zorgvuldige afweging door een gecertificeerd veiligheidskundige mogelijk en vereist veel extra voorbereiding.

Werkzaamheden op hoogte mogen alleen worden uitgevoerd vanuit machines welke specifiek geschikt zijn voor het vervoer van personen, zoals bijvoorbeeld een hoogwerker. Een werkbak op een hefwerktuig zoals een vorkheftruck is vanaf 1 juli dus verboden. Op overtreding van het besluit staat een flinke boete.

Een werkbak aan een verreiker mag nog steeds worden gebruikt en dus ook gekeurd, mits voorzien van een samenbouwverklaring en van de juiste documenten (keuringen, kraanboek ed). 

Waar moet aan worden voldaan?

De verantwoordelijkheid voor het inzetten van een werkbak ligt bij de opdrachtgever/besteller van de kraan welke regie voert over de werkzaamheden m.b.t inzet werkbak.

De volgende Stappen dienen te worden doorlopen om eenduidig invulling te geven aan deze nieuwe regelgeving.

• Indien de inzet van een werkbak wordt overwogen, moet nadrukkelijk naar alternatieven worden gekeken.
• Er wordt (een aanvulling op) een werkplan opgesteld.

• Hierin wordt naast de opgestelde RIE aan de hand van de 4 hierboven beschreven stappen vastgelegd dat geen andere veilige werkwijze of alleen een minder veilige manier mogelijk is.
• Elke stap wordt duidelijk onderbouwd vastgelegd.
• Dit werkplan wordt door een extern en gecertificeerd hogere veiligheids-kundige (bijvoorbeeld van Aboma) beoordeeld, (inclusief locatiebezoek) en in orde bevonden. Dit vergt tijd. Houd er rekening mee dat de toetsing kan leiden tot afwijzing of verdere verdieping.

De aangescherpte regelgeving heeft impact op ons project. Om deze te beperken en hierop voorbereid te zijn moeten we ons nu een aantal vragen stellen en zoveel mogelijk vooraf keuzes maken.

• Zijn er situaties waarbij wij op voorhand denken de werkbak hangend aan de kraan in te willen gaan zetten?
• Hebben we in het verleden hefwerktuigen waaraan een werkplatform werd gekoppeld ingezet, die nu niet meer toegestaan zijn?
• Welke mogelijke alternatieven zijn er voor handen? Denk hierbij aan hoogwerkers.

Het is aan te raden je zo vroeg mogelijk op deze vragen voor te bereiden.

Motivatie Gebruik Werkbak, verplichte onderdelen

​​​​​​​Toelichting motivatie

1   Is er redelijkerwijs (deels) een werkmethode om die plaats veilig te bereiken om de werkzaamheden veilig uit te voeren?

Bij de keuze voor een werkmethode en de daarbij in te zetten arbeidsmiddelen, wordt rekening gehouden met de uit de risico-inventarisatie en -evaluatie beschouwde punten:

• Gebleken specifieke kenmerken van de arbeid;
• Met de omstandigheden waaronder deze worden verricht;
• Kenmerken van de arbeidsplaats;
• Met de op de arbeidsplaats al bestaande gevaren;
• En met de gevaren die daaraan zouden kunnen worden toegevoegd door de toepassing van de desbetreffende arbeidsmiddelen.

In voorkomende gevallen kan uit de risico-inventarisatie en -evaluatie blijken dat de oorspronkelijk beoogde werkmethode risico’s met zich mee brengt. Wanneer er een andere werkmethode mogelijk is waarbij de risico’s lager zijn, dient de werkmethode met de laagste risico’s te worden toegepast.

2. Zijn werkzaamheden redelijkerwijs (deels) uit te voeren vanaf steiger, bordes of werkvloer?

Wanneer er moet worden gewerkt op hoogte, wordt er volgens de arbeidshygiëne strategie gewerkt. Hierbij hebben collectieve maatregelen voorrang ten opzichte van persoonlijke veiligheidsmaatregelen.

Als eerste wordt afgewogen wat het meest geëigende arbeidsmiddel is, dat kan worden ingezet. Hieronder vallen onder andere een steiger, bordes of werkvloer. Daarbij behoort ook de overweging of de werkzaamheden eventueel (geheel of gedeeltelijk) van binnenuit kunnen worden verricht.

3. Zijn werkzaamheden redelijkerwijs (deels) en veilig uit te voeren met een ander daartoe geschikt arbeidsmiddel gegeven de stand der wetenschap?

Arbeidsmiddelen om werkzaamheden op hoogte te verrichten zijn er in veel verschillende typen. Een hoogwerker is daar een van. In de voorbereidingsfase wordt nagegaan welke (innovatief) arbeidsmiddel het beste geschikt is voor de beoogde werkzaamheden. Vooral de benodigde manoeuvreerruimte, opstelruimte en de te bereiken vlucht zijn belangrijke zaken om in het oog te houden.

Mogelijkerwijs zijn de werkzaamheden niet volledig uit te voeren met één soort arbeidsmiddel. In dat geval wordt bepaald welk deel van de werkzaamheden uitgevoerd kan worden met een bepaald type arbeidsmiddel, en voor welke werkzaamheden een ander type arbeidsmiddel of een aanvullend (innovatief) alternatief gezocht en toegepast moet worden.

Is er geen enkel ander innovatief meest geëigend arbeidsmiddel voorhanden? De ontwikkeling van innovatieve arbeidsmiddelen staat niet stil. Fabrikanten zijn continu in de weer om aan de vraag naar nieuwe producten in de markt te voldoen. Ook in de branches waar personen arbeid verrichten op hoogte, worden er innovatieve producten ontwikkeld. Werkgevers zullen zich op de hoogte moeten houden van deze innovaties, teneinde een zo veilig mogelijke werkomgeving voor hun werknemers te creëren. Indien een geëigend arbeidsmiddel ontwikkeld en in de markt redelijkerwijs en in voldoende mate beschikbaar is, heeft de inzet van dit arbeidsmiddel voorrang.

4. De overweging tot inzet van een werkbak of werkplatform aan hijswerktuig conform 7.23d is gerechtvaardigd

Als de bovenstaande vragen in het stroomschema doorlopen zijn en voldoende gemotiveerd bewezen; er redelijkerwijs geen andere veilige werkmethoden zijn voor het uitvoeren van een (deel) van de werkzaamheden; andere arbeidsmiddelen niet mogelijk zijn door de omstandigheden van het bouwwerk en/of de omgeving en er geen innovatieve ontwikkelingen zijn die kunnen worden toegepast is de inzet van de werkbak in de kraan gerechtvaardigd na het uitvoeren van de toets door de gecertificeerde hoger veiligheidskundige.

De vragen dienen allemaal met een JA beantwoord te worden (uitgezonderd 2 NVT vragen). Bij een NEE moet er eerst actie ondernomen worden om de knelpunten op te lossen voordat er begonnen wordt met de activiteiten en eventueel dient er een aanvullende TRA opgesteld te worden.