P.J. Licht
01 Arbozorg en organisatie van de arbeid
 >  Alleen werken
Discussie > Bespreek het met je collega's!
  1. Ik heb altijd contact met één collega/leidinggevende als ik alleen werk.
  2. De afspraken over alleen werken zijn mij bekend.
  3. Heb je ervaring met alleen werken?
  4. Kun je nog andere maatregelen bedenken die de risico's van alleen werken kunnen beperken?
Introductie

Alleen werken komt vaker voor dan je zou verwachten. Er is sprake van alleen werken wanneer iemand buiten directe gehoorsafstand en/of het gezichtsveld van anderen werkt. Bij gevaar of een ongeval kun je niet terugvallen op collega's. De Arbowet geeft geen speciale eisen voor alleen werken. Werkgevers zijn verantwoordelijk voor een veilige en gezonde werkplek, dus gelden er wel specifieke (extra) maatregelen voor alleen werken.

Risico's > Wat kan er gebeuren?

Iemand die alleen werkt heeft in het algemeen dezelfde kans op een ongeval als iemand die zijn werk binnen gehoor- en/of gezichtsafstand van collega's uitvoert. Maar doordat je als je alleen werkt bij een gevaar of ongeval niet kunt terugvallen op collega's, kunnen de gevolgen van het ongeval wel groter worden. Daarom zijn soms extra maatregelen nodig.

Maatregelen > Wat moet je doen?

Alleen werken is verboden bij :

  • Het betreden van een ruimte waarin zich een elektrische installatie voor hoogspanning (meer dan 1000V AC of 1500V DC) bevindt, waarvan de delen niet of onvoldoende zijn beschermd tegen (in)directe aanraking/nadering;
  • Werkzaamheden in een besloten ruimte met gevaar voor verstikking, bedwelming, vergiftiging, brand of explosie;
  • Werken onder overdruk (caissonarbeid);
  • Duikwerk;
  • Werk door jongeren onder de 18 jaar*.

*Jeugdigen mogen geen risicovolle werkzaamheden zonder permanent toezicht verrichten. Ook personen met relevante ziektepatronen, zoals epilepsie of die medicijnen gebruiken die het reactievermogen beïnvloeden, mogen niet alleen werken. 

Bij bovenstaande werkzaamheden moet er dus altijd minimaal een tweede persoon bij zijn. De belangrijkste taken van deze persoon zijn het houden van toezicht en het organiseren van hulp bij een ongeval of gevaar.


Voor overige werkzaamheden is alleen werken toegestaan, maar het kan zijn dat extra maatregelen nodig zijn. omdat het risico-verhogend werkt, mag het alleen als het nodig is.

Verplichtingen alleen werker:

  • De alleen werker moet ervaren zijn en begrijpen wat de risico’s en beheersmaatregelen zijn;
  • De alleen werker werkt volgens de procedure voor alleen werk en de gekregen werkinstructie(s).

Verplichtingen werkgever:

Bij alleen werken moet de werkgever vooraf de volgende zaken regelen:

  • Bekijken of alleen werken kan worden vermeden;
  • Inventariseren welke risico’s er zijn bij het uitvoeren van de werkzaamheden en welke omstandigheden extra risico’s opleveren voor alleen werken (RI&E/ TRA);
  • Zo nodig, extra beheersmaatregelen nemen (bijvoorbeeld: laat de alleen werker zich om het uur (telefonisch) melden);
  • Een procedure voor alleen werken afspreken (locatie/ werktijden/ werkzaamheden/ aan- en afmelden);
  • Geven van voorlichting en onderricht (toolbox/ startwerkinstructie);
  • Toezicht houden.


Ook de procedure voor bedrijfshulpverlening of zelfredding moet hiervan deel uitmaken:

  • Zorg dat bij de leidinggevenden in het bedrijf altijd bekend is wanneer, waar en welke alleen werkers aan het werk zijn.

Ga eerst na of het alleen werken kan worden vermeden. Omdat de gevolgen van een ongeval bij alleen werken groter kunnen zijn dan wanneer je collega's om je heen hebt die hulp kunnen regelen, is goed doorlopen van de LMRA extra belangrijk. Kijk daarbij goed naar je werkzaamheden en de omgeving waarin je werkt en let hierbij op risico's zoals:

  • uitglijden, stoten, struikelen, vallen;
  • spanningvoerende delen;
  • bewegende delen van machines/gereedschappen;
  • gevaarlijke stoffen;
  • werken naast of boven water;
  • aanrijdgevaar;
  • mogelijke agressie van derden.

Vragen die je bij alleen werken nog aan de LMRA moet toevoegen zijn:

  • Weet mijn leidinggevende dat ik alleen ben en waar ik ben?
  • Heb ik de juiste middelen om mezelf te redden of alarm te slaan in geval van nood?
  • Kan ik mezelf beschermen bij agressie van publiek?