01 Arbozorg en organisatie van de arbeid
 >  Drank-, drugs- en medicijngebruik
Discussie > Bespreek het met je collega’s

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

  1. Hoe ga jij om met dit probleem in jouw werkomgeving?
  2. Wist jij dat er wetten/regels waren?
  3. Hoe ben je hier achter gekomen?
Introductie

Ruim 85% van werkend Nederland drinkt regelmatig alcohol. Alcohol- en drugsgebruik tijdens werktijd is verboden bij Dura Vermeer. Dat staat in één van onze 10 Life Saving Rules. Maar wat denk je van de hoeveelheid alcohol van de vorige avond? Restalcohol noemen we dat. Restalcohol heeft een direct en aantoonbaar effect op de veiligheid op je werk, maar ook is er een direct verband tussen (rest)alcohol en productiviteit en ziekteverzuim! 

Een belangrijke voorwaarde voor ons veiligheidsbeleid is een alcohol- en drugsvrije werkomgeving. Alcohol- en drugsgebruik buiten het werk is onzichtbaar en kan makkelijk worden genegeerd of weggestopt. De gevolgen stoppen echter niet op het moment dat we op het werk aankomen en aan de slag gaan. Veel bedrijven ervaren in meer en mindere mate schade door “maandagmorgen-verzuim”. De schatting is dat 3 tot 6% van de Nederlandse beroepsbevolking zodanig drinkt dat het functioneren op de werkplek daaronder lijdt. Denk hierbij aan een toename van onverklaarbare fouten op het werk, kleine en grotere schades tijdens de uitoefening van het werk, onverzorgd uiterlijk en zelfs ongevallen!

De ellende van (rest)alcohol beperkt zich echter niet alleen tot de werkplek. Een voorbeeld: iemand drinkt op een feestje 10 flesjes bier. Die hoeveelheid houdt in dat hij bijna 24 uur lang onder invloed is! Als die persoon de ochtend na het feestje in de auto stapt om naar het werk te gaan, loopt deze persoon de kans aangehouden te worden voor het rijden onder invloed. Dat betekent een aantekening in het strafregister én een strafblad. Het is een misdrijf! 

Hoe lang blijft alcohol in je lichaam?

Weet jij hoeveel uur er moet zitten tussen je laatste “drankje” en het tijdstip waarbij je nuchter aan de start van je werkzaamheden kunt beginnen? Wellicht dat onderstaande figuren hier wat duidelijkheid in brengen. ​​​​​​​

De lever verwerkt gemiddeld 7 gram alcohol per uur.

Een glas wijn of bier bevat gemiddeld 10 gram alcohol . De lever heeft hier 1 tot 1,5 uur voor nodig om een standaardglas  te verwerken

In een restaurant of café bevatten een glas bier, wijn, aperitief of sterke drank ongeveer evenveel alcohol, namelijk 10gr of 12,7ml (= 1 standaard glas, zie afbeelding rechts).

Sommige dranken en speciaal bieren, worden in een andere maat geschonken. Drink je bijvoorbeeld 3 glazen trappistenbier van 8%, dan heb je eigenlijk 6 standaardglazen gedronken! Een volledige fles wijn komt overeen met 7 standaardglazen en een liter gin met maar liefst 30 standaardglazen!

Zie hiervoor onderstaande afbeeldingen;

Voorbeeld: Drink je op een avondje uit 6 glazen, dan heeft je lever ongeveer 9 uur nodig om de af te breken. Begin je om 22 uur te drinken dan is alle alcohol nog niet verwerkt om 7 uur ’s morgens. En kan je dus nog steeds niet nuchter achter het stuur zitten.

Er zijn ook heel wat factoren die invloed hebben op het verwerken van de alcohol:  de snelheid, waarmee je drinkt, of je man of vrouw bent, hoeveel je weegt, je lichaamsbouw, wat je net hebt gegeten.

Voedsel in de maag en dan zeker vet voedsel vertraagt de opname van alcohol. Je zal je dus minder snel tipsy voelen, maar de alcoholconcentratie in het bloed wordt weliswaar langzamer maar even hoog als bij drinken op een lege maag.

Een standaardglas alcohol bevat 10 gram alcohol of bij mannen tot 0,2‰ alcohol in het bloed, bij vrouwen tot 0,3‰.

Verschillen tussen mannen en vrouwen:

Dit komt omdat vrouwen gemiddeld minder spierweefsel  en minder lichaamswater hebben. Het hart pompt het bloed met de alcohol door het hele lichaam waardoor de alcohol verdeeld wordt over al het lichaamsvocht. Vrouwen hebben gemiddeld minder lichaamswater (34l)  dan mannen (42l).  Dezelfde hoeveelheid alcohol verdeelt zich bij een vrouw dus over veel minder lichaamsvocht. Ook de lever  bij vrouwen is kleiner dan bij mannen,  zodat de alcoholafbraak trager gaat dan bij mannen.

En als we nu nog een stap verder gaan; drugs… 
Weten we hoe het daarmee zit?

Rijden als je onder invloed bent van drugs is net als rijden onder invloed van alcohol verboden. Maar wanneer mag je dan wél weer rijden? Dat is helaas heel moeilijk te zeggen. Na hoeveel uur drugs uit je lichaam zijn, verschilt enorm per persoon én per drug.

Zie onderstaande richtlijnen (dit zijn geen gegarandeerde termijnen!);

  • Hasj of wiet (cannabis): als je hebt geblowd, duurt het gemiddeld 6 tot 8 uur voordat je weer mag rijden. Als je regelmatig blowt, duurt het 8 tot – bij extreem gebruik – 40 uur.
  • MDMA: bij een gemiddelde XTC-pil van 171 mg duurt het 16 tot 40 uur voordat je weer mag rijden. Ook als je een halve neemt of een kwart. Als je meerdere doseringen neemt, kan het zelfs 19 tot 58 uur duren.
  • Amfetamine: als je eenmalig speed rookt, snuift of spuit duurt het 10 tot 20 uur voordat je weer mag rijden. Als je het slikt of injecteert duurt het 15 tot 25 uur. En als je meer dan 1 keer op een dag gebruikt, duurt het 16 tot 40 uur.
  • Cocaïne: als je 1 dosis coke neemt, mag je na ongeveer 4 uur weer rijden. Als je regelmatig cocaïne gebruikt, heeft je lichaam meer dan 4 uur nodig om de stof af te breken.
  • Lachgas: het effect van lachgas is gemiddeld na 1 uur uitgewerkt.
  • GHB: na 1 buisje GHB duurt het ongeveer 8 uur voordat je weer mag rijden. Als je dagelijks GHB gebruikt, mag je helemaal niet rijden.
  • Opiaten: bij een eenmalige dosis mag je na ongeveer 5 uur weer rijden. Tenzij je dagelijks een dosis neemt: dan is dit 12 tot 15 uur.

Medicijnen:

Alcohol en drugs hebben in het algemeen een negatieve invloed op het functioneren. Ook voor medicijnen kan dit gelden. Medicijnen die zijn voorzien van een waarschuwingstekst (gele sticker) wijzen je erop dat het medicijn mogelijk invloed heeft op je functioneren en het besturen van voertuigen, zoals autorijden.
    Uitgangspunten:
    • De werknemer is zelf verantwoordelijk voor het verantwoord gebruik van medicijnen voor of tijdens het uitoefenen van werkzaamheden en dient de waarschuwingen en mogelijke neveneffecten van medicijnen in acht te nemen en hiernaar te handelen;
    • De werknemer moet het gebruik van medicijnen die volgens het etiket, de gele sticker en/of de bijsluiter, de geestelijke en/of lichamelijke vaardigheden kunnen beïnvloeden en gevolgen kunnen hebben voor een goede uitoefening van de werkzaamheden, in redelijkheid, bespreken met de huisarts of de bedrijfsarts. De werknemer handelt conform het advies van de arts;
    • Indien de (bedrijfs-)arts concludeert dat de medicijnen de geestelijke en/ of lichamelijke vaardigheden kunnen beïnvloeden en gevolgen kunnen hebben voor een goede uitoefening van de werkzaamheden, dan deelt de werknemer dit zo spoedig mogelijk aan de werkgever mee;
    • De werkgever besluit, na advies door de bedrijfsarts, of de werknemer met de voorgeschreven medicijnen zijn/haar werkzaamheden kan (blijven) uitvoeren. 

    Risico's > Wat kan er gebeuren?

    Stimulerende middelen, waaronder drugs, kunnen de gebruiker het gevoel geven over te lopen van energie. Daarentegen kunnen verdovende middelen zoals alcohol leiden tot een slaperige roes. Alcohol en drugs hebben hierdoor een effect op het reactie-, concentratie- en beoordelingsvermogen van de gebruiker. 


    Als we deze effecten vertalen naar onze dagelijkse praktijk, dan komen er een aantal risico’s in beeld, onder andere: 

    • Verminderde productiviteit;
    • Fouten op het werk;
    • Kleine en grotere schades tijdens de uitoefening van het werk;
    • Ongevallen op het werk;
    • Verkeersongevallen van huis naar het werk, of op het werk.

    Risico's medicijngebruik en werk:

    • plotseling bewustzijnsverlies;
    • vermindering van de waakzaamheid of het concentratievermogen;
    • plotselinge handelingsonbekwaamheid;
    • verlies van het evenwichts- of coördinatievermogen;
    • verlies van het waarnemingsvermogen.

    Hoe vaak lezen we in de berichtgeving dat diegene die gedronken heeft nagenoeg niets mankeert na een ongeval, maar zijn/haar slachtoffers er zeer slecht aan toe zijn. Regelmatig zijn er zelfs doden te betreuren…

    Maatregelen > Wat moet je doen?

    Alcohol, drugs en medicijnen kunnen risico’s opleveren. Daarom heeft Dura Vermeer hier een Life Saving Rule voor opgesteld; het gebruik van alcohol en drugs, én het onder invloed zijn van deze middelen onder werktijd is verboden. 
    Dit beleid is herhaaldelijk onder de aandacht gebracht bij de medewerkers door onder andere de invoering van en toolboxen over de Life Saving Rules, maar ook doordat wij hierop geattendeerd worden tijdens bedrijfsfeesten. 
    Daarnaast heeft de werkgever in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen een rol in het signaleren en voorkomen van verslavingsproblemen.  De bedrijfsarts kan hierin een rol spelen. 

    Veel belangrijker is nog dat je zélf het besef hebt waar je mee bezig bent; houd rekening met restalcohol of drugs als je de volgende dag moet werken! 

    En weet wat voor eventuele bijwerkingen je medicijn heeft, lees de bijsluiter!

    Schakel de huis(bedrijf-)arts in voor meer informatie of als je jouw persoonlijke situatie wilt bespreken.

    Tips > Voor meer informatie

    Welke weg legt alcohol in ons lichaam af?

    Alcohol glijdt  via de mond in de slokdarm en komt zo in de maag terecht. Via de maagwand wordt al 1/5 of 20% van de alcohol in het bloed opgenomen. Dan vloeit het in de dunne darm waar de rest snel wordt opgenomen in het bloed. De afbraak gebeurt hoofdzakelijk door de lever.

    Ben je nuchter dan bereikt alcohol de hersenen na ongeveer 10 minuten, zit er voedsel in je maag dan duurt de opname iets langer. Zodra de alcohol je hersenen & zenuwstelsel bereikt heeft ondergaan ze de verdovende werking.

    10 minuten later komt de alcohol in de lever terecht en wordt er met de afbraak begonnen. De lever verwerkt 95% van de alcohol, de rest verlaat het lichaam via urine, zweet en ademhaling.

    De alcoholconcentratie in het bloed is het hoogst na 45 minuten.