R. de Groot
01 Arbozorg en organisatie van de arbeid
 >  Strafrecht in de bouw
Discussie > Bespreek het met je collega's!

1 Ben jij weleens gehoord/ aangesproken door een inspecteur van NLA (voorheen ISZW) ?

Introductie

Iedereen is wel bekend met het strafrecht. Op televisie en internet kom je het dagelijks tegen; iemand veroorzaakt een dodelijk verkeersongeval, er is ergens een overval gepleegd, iemand wordt veroordeeld voor mishandeling, enzovoort.

Waarschijnlijk ben je jezelf er niet bewust van, maar ook tijdens je werkzaamheden voor Dura Vermeer kun je zomaar te maken krijgen met dit strafrecht!

Als een inspecteur van de NLA* tijdens een inspectie of onderzoek overtredingen aantreft, zal de inspecteur handhavend optreden. In deze toolbox besteden we aandacht aan hoe de inspectie tewerk gaat en welke boetes zij kunnen opleggen.

*Per 1 januari 2022 heeft de Inspectie SZW haar naam veranderd naar Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA) Netherlands Labour Authority. Zowel de Nederlandse benaming als de Engelse wordt afgekort tot NLA.

Risico's > Wat kan er gebeuren?

De NLA controleert of u zich als werkgever houdt aan de wet- en regelgeving rondom arbeid. Van de RI&E tot coronamaatregelen en vergunningen van buitenlands personeel.

Wie?:

Een verkeerde handeling, zelfs onbewust en onbedoeld, waardoor iemand gewond is geraakt kan ervoor zorgen dat Dura Vermeer bestraft wordt. In zeer uitzonderlijke gevallen kan zelfs degene, die de overtreding heeft begaan of daaraan feitelijk leiding heeft gegeven, bestraft worden. Maar dan moet dit wel blijken uit onverantwoord en roekeloos gedrag.

Wanneer?:

Het overtreden van de Arbo wet- en regelgeving kan leiden tot het opleggen van een boete of zelfs strafvervolging. Het is daarbij het niet per se van belang of het opzettelijk gebeurt.

Welke gevallen?:

De gevallen, die kunnen leiden tot oplegging van een boete of strafvervolging doen zich in allerlei situaties voor. De meest bekende gevallen zijn ongevallen met ziekenhuisopname maar ook in andere situaties kunnen boetes opgelegd worden:

  • NLA kan onaangekondigd een project van Dura Vermeer bezoeken, meestal in het kader van een focusbezoek. Hierbij kijkt men naar het aanwezig zijn van specifieke risico's zoals valgevaar of gevaar voor beknelling.
  • Als er een ongeval heeft plaatsgevonden met letsel en het slachtoffer is opgenomen in het Ziekenhuis komt NLA altijd naar het project om een ongevalsonderzoek te doen. Daarom is het ook belangrijk dat de plek van het ongeval niet opgeruimd wordt.
  • Ook de kantoorlocatie kan bezocht worden, meestal gebeurt dat als er in de afgelopen periode meerdere rapporten zijn opgesteld en een gesprek met de directie gewenst is.

Indien tijdens een bezoek aan een project, is geconstateerd dat bepaalde veiligheidsvoorzieningen niet in orde zijn dan kunnen (een deel van) de werkzaamheden stilgelegd worden totdat bij een tweede bezoek is gebleken dat het risico beheersbaar is gemaakt. Ook kan een eis opgelegd worden met een termijn waarbinnen de constatering opgelost moet zijn.

Ook kan tijdens een bezoek een boete opgelegd worden. Dat kan ook aan individuele personen. Als je van je werkgever een helm hebt ontvangen en je bent geïnstrueerd deze te dragen dan kan het zomaar zijn dat bij het niet dragen van de helm de boete voor eigen rekening is.

Inspecteur NLA:

Een inspectie van de NLA kan u overvallen. Inspecteurs kunnen onaangekondigd en aangekondigd langskomen. Zorg ervoor dat u altijd om legitimatie vraagt als een inspecteur op de stoep staat. Na legitimatie heeft de inspecteur de volgende bevoegdheden:

  • toegang tot de werkplek;
  • medewerking eisen;
  • vragen stellen aan iedereen op de werkplek (ook getuigen);
  • identiteitsdocumenten, de loonadministratie en documenten als een werktijdenregistratie inzien;
  • gegevens en documenten kopiëren en meenemen;
  • voorwerpen meenemen en monsters afnemen*.

*Voordat je inzage geeft of stukken meegeeft aan de inspecteurs, is het verstandig om eerst een schriftelijke vordering van de benodigde stukken te vragen. Op deze manier overleg je de juiste informatie en niet meer dan dat. Maak vervolgens een lijstje van alle gegevens, voorwerpen en documenten die de inspectie meeneemt. Zorg zelf ook voor het behoud van eigen (bewijs)exemplaren, bijvoorbeeld door een kopie te maken.

Het is dus belangrijk deze persoon altijd netjes te woord te staan en te begeleiden tijdens een rondgang. 


Maatregelen > Wat moet je doen?

Vuistregels: (Ver)horen door Inspecteur NLA

  • Voorkom dat je alleen wordt gehoord;
  • Schakel een leidinggevende in om bij het gesprek aanwezig te zijn;
  • Als er geen derde bij mag zijn: vraag dan of je iemand mag bellen voor overleg;
  • Zorg ervoor dat het verhoor plaatsvindt in een ruimte waar geen losse papieren rondslingeren (je wilt niet dat extra zaken worden bekeken als jij even de kamer uit moet).
  • Als je ook geen overleg mag hebben, vraag dan in wat voor hoedanigheid men je wilt horen:
    • Als verdachte, of als persoon die in dienst is (als verdachte heb je zwijgrecht);
    • Als getuige (heb je geen zwijgrecht, maar kun je je wel beroepen op zwijgplicht/ beroepsgeheim).
Zwijgrecht:
Het zwijgrecht is een klassiek burgerrecht. Het komt er, kort gezegd, op neer dat niemand kan worden gedwongen om tegen zichzelf te getuigen of een bekentenis af te leggen. 

Zwijgplicht:
Het beroepsgeheim is de plicht waartoe bepaalde personen gehouden zijn en het recht dat zij kunnen inroepen om te weigeren de geheimen bekend te maken die hun zijn toevertrouwd of waarvan zij kennis dragen wegens hun staat of beroep. Het wordt ook wel zwijgplicht genoemd.

Let op: Vanaf het moment dat u uit de vragen of handelingen van de inspectie kan opmaken dat deze een boete wil opleggen (de inspecteur gaat over tot een verhoor), is de inspecteur verplicht om u expliciet te wijzen op uw zwijgrecht. Dit wordt ook wel ‘cautie geven’ genoemd. Soms kan het verstandig zijn om van dit zwijgrecht gebruik te maken. 

Als je wordt verhoord:

  • Geef antwoord op de vraag en wees (behoudens noodzaak, zie hierboven) niet uitvoeriger dan strikt noodzakelijk;
  • Houd je aan de feiten, geef zo min mogelijk je mening;
  • Licht alleen zaken toe als dit noodzakelijk is voor een volledig antwoord;
  • Wat je niet weet, weet je niet; ’misschien’ vragen kun je niet beantwoorden. Beantwoord vragen als: zou het zo kunnen zijn dat… pertinent met: “dat weet ik niet/ daar kan ik geen antwoord op geven” of iets dergelijks;
  • Lieg nooit; zwijg als je zaken niet wilt zeggen of geef aan dat je vragen niet wilt of kunt beantwoorden;
  • Vertel zeker niets meer dan je wilt vertellen.

 Sancties en bezwaar:

Blijkt uit de inspectie dat u niet helemaal voldoet aan de wettelijke verplichtingen, dan kan de Inspectie SZW u sancties opleggen. Het kan gaan om een waarschuwing, een eis tot naleving van de wet (met dwangsom), een boete, een proces-verbaal of het (gedeeltelijk) stilleggen van de werkzaamheden.

Bent u het niet eens met het besluit van de inspectie? Tegen een boetevoornemen kunt u een zienswijze indienen. Tegen sancties kunt u bezwaar of beroep aantekenen, eventueel met ondersteuning van een juridisch adviseur.

Tips > Voor meer informatie

Bij het uitvoeren werkzaamheden doe je altijd een check:

  • Werk ik bij het uitvoeren van deze werkzaamheden volgens de (afgesproken) regels?

Is het uitvoeren van deze werkzaamheden veilig?

  • Nee? Dan direct overleggen met je leidinggevende!
  • Ja? Succes met de werkzaamheden!

Meer informatie met betrekking tot inzicht krijgen in de huidige cultuur van veilig en gezond werken is te vinden op de website: https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/gezond-en-veiligheidscultuur/toolbox/inzicht-krijgen