08 Fysische factoren
 >  Zien en gezien worden bij schemer en duisternis
Introductie

Bij werkzaamheden aan het spoor is zien en gezien worden essentieel voor een goede en veilige uitvoering van het werk. Nog te vaak vinden er gevaarlijke situaties en ongevallen plaats bij schemer en duisternis. In het najaar is het in de ochtend nog lang donker en valt de schemer in de middag al vroeg. Afhankelijk van de aard van de werkzaamheden kan de behoefte aan verlichting sterk wisselen. Bij spoorprojecten kan er sprake zijn van een extra uitdaging als er over grote afstanden gewerkt moet worden. Daarom is het belangrijk dat jij ervoor zorgt dat je kunt zien wat er om je heen gebeurt, dat je zichtbaar bent en gezien wordt door bestuurders van rijdend materieel. Niet alleen op de werklocatie maar ook op de keetlocatie en bij het in-/ uitrijden vanaf de openbare weg.

Risico's > Wat kan er gebeuren?

Slechte verlichting
Het werken in een niet goed verlichte omgeving of ruimte brengt risico's met zich mee:

  • Aanrijdgevaar Gebrek aan zichtbaarheid kan leiden tot aanrijdingen met voertuigen of materieel;
  • Vallen of struikelen door een stoeptegel die iets uitsteekt, een kleine kuil of een gladde rijplaat;
  • Stoten aan niet goed zichtbare obstakels;
  • Waar sta je? Bij slechte verlichting kan je moeite hebben te bepalen waar je precies bent;
  • (Over) vermoeidheid Slechte verlichting kan leiden tot vermoeidheid;
  • Minder nauwkeurig werken Dit verhoogt de kans op lichamelijk letsel;
  • Hoofdpijn en brandende ogen Slechte verlichting kan leiden tot oogklachten en hoofdpijn.

Slechte persoonlijke zichtbaarheid
Risico's die je loopt indien je zelf niet goed zichtbaar bent voor anderen:

  • Aanrijdgevaar De kans dat voertuigen of materieel je niet op tijd opmerken;
  • Communicatieproblemen Signalen of instructies komen niet (goed) over;
  • In geval van nood In noodsituaties is goede zichtbaarheid cruciaal voor goede vindbaarheid.


Maatregelen > Wat moet je doen?

Goede verlichting en zichtbaarheid zijn cruciaal voor jouw veiligheid en die van je collega's. Zorg ervoor dat je altijd let op de omgeving en dat je de juiste maatregelen neemt rondom verlichting en zichtbaarheid.

Goede verlichting

Zorg voor goede verlichting van de looproutes, werk- en keetlocatie.

  • Let op de minimale afstand van mobiele lichtmasten t.o.v. het spoor. In verband met de hoogte-instelling van het statief met lampen en het omval/bovenleidinggevaar hiervan, staan deze lampen minimaal 2,5m buiten de dichtstbijzijnde spoorstaaf;
  • Bespreek met de uitvoerder de mogelijkheid voor extra verlichting indien er sprake is van donkere plekken;
  • Gebruik een hoofdlamp op je veiligheidshelm of een extra zaklamp voor kleinere taken of het verlichten van plekken die buiten het bereik van de mobiele lichtmasten vallen;
  • Let op bij het gebruik van (extra) verlichting dat je niemand verblindt in je omgeving;
  • Controleer periodiek en bij voorkeur voorafgaand aan werken in donkere omstandigheden of de bouwverlichting in goede staat en gekeurd is;
  • Bij gebruik van verlichting in kruipruimtes en bij gevaarlijke stoffen gelden aanvullende veiligheidseisen, raadpleeg hiervoor de veiligheidsadviseur.

Goede persoonlijke zichtbaarheid

  • Het dragen van een hoge zichtbaarheidsbroek (oranje broek) is Dura Vermeer breed verplicht bij donker of slecht zicht door weersomstandigheden. Dit is vastgelegd in de Live Saving Rules (LSR).
  • Vervuiling van kleding zorgt voor een verminderde werking van de reflectiestrepen. Zorg dat de veiligheidsjas en -broek bij vervuiling worden gewassen of vervangen.
  • Wees je bewust dat je zichtbaarheid afhankelijk is van de (werk)houding die je aanneemt en de veiligheidskleding die je aan hebt. Sta je voorover gebogen in het spoor met enkel een veiligheidsjas en geen veiligheidsbroek, zie hoe zichtbaar je bent op onderstaande afbeeldingen.
Goed zichtbaar zijn buiten het werk

Goede zichtbaarheid stopt niet na je werk. Zorg dat je ook zichtbaar bent na je werk, gebruik bijvoorbeeld de sportarmband met verlichting tijdens het (hard)lopen. Dura Vermeer heeft recent een sportarmband naar je huisadres gestuurd.

Discussie > Bespreek het met je collega's!

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

  1. Heb je voldoende verlichting voor de huidige werkzaamheden?
  2. Zijn alle lichtmasten en aggregaten correct geplaatst en veilig opgesteld?
  3. Zijn er situaties geweest waarin de werkverlichting verward werd met seinverlichting? Hoe kunnen we dit voorkomen?
  4. Draagt iedereen de oranje broek met reflectiestrepen in het donker? 
  5. Goed zichtbaar zijn in het donker is buiten het werk om ook belangrijk. Check jij regelmatig of de fietslamp van je kinderen werkt? En hoe zorg jij dat je partner goed zichtbaar is tijdens het (hard)lopen?