Kozijnen en HSB wanden worden door de fabrikant op de bouwplaats aangeleverd op bokken. Uit recente incidenten die gemeld zijn in de SAVE-app kunnen we opmaken dat er hierbij risico's aanwezig zijn. Dat heeft betrekking op het stabiel plaatsen van de bokken, het verhijsen van de bokken, het lossen van de elementen en de kwaliteit van de door de timmerfabriek aangebrachte hijsvoorzieningen. In deze Toolbox gaan we dieper in op de risico's.
De risico's die kunnen optreden zijn:
- Het omvallen van de bok door instabiliteit.
- Het hijsen van de bok die daarvoor niet gecertificeerd is.
- Het niet op de juiste wijze aanpikken van het element.
- De aangebrachte hijsvoorzieningen ( bandjes aan de stijlen ) zijn onvoldoende sterk.
- Het innemen van een onveilige positie bij het aanslaan.
Let op de volgende zaken:
- Is de ondergrond vlak en voldoende draagkrachtig?
- Staat de bok waterpas op de ondergrond of zie je verzakking?
- Waar ligt het zwaartepunt van de elementen ten opzichte van de bok? Hoe hoger het zwaartepunt hoe instabieler de bok.
- Zijn de elementen ieder afzonderlijk gekoppeld aan de bok?
- Welk type bok is gebruikt en wat in de invloed op de stabiliteit?
Er zijn 2 verschillende typen bokken gebruikt kunnen worden.
- De T-bok ( horizontale vloer of schuine vloer )
- Een L-bok.
Weet wat de gebruiksinstructie zegt:
De fabrikant/leverancier van de kozijnen / HSB wanden zal altijd een instructie meeleveren hoe de elementen aangeslagen en gehesen moeten worden. Hierbij is rekening gehouden met het gewicht en grootte van het kozijn / HSB wanden.
Vergewis je ervan dat je het element op de juiste wijze aanpikt conform de instructie.
- Bij de kleinere elementen is een tweesprong gangbaar.
- Bij de grotere elementen is vaak het gebruik van een evenaar voorgeschreven
Over het algemeen zal de leverancier de kozijnen / HSB elementen voorzien hebben van hijsbanden die aan de stijlen van het element zijn bevestigd. Kijk er eens naar voordat je gaat aanpikken en let vooral op de volgende zaken:
- De hijsband zelf is nooit de zwakste schakel. De hijsband zelf is eigenlijk altijd sterk genoeg. Het gaat om de verbinding tussen de hijsband en de kozijnstijl.
- De verbinding moet bestaan uit krammen. Schroeven bevorderen het splijtgedrag van het hout en mogen dus niet gebruikt worden, tenzij de leverancier aantoont dat het voldoet.
- Bij voorkeur zijn de hijsbandjes van SAVIX ( zie label )
- Op de hijsbanden mag geen verf zitten.
- De krammen moeten met beide pootjes door de hijsband gaan.
- Krammen zitten horizontaal boven elkaar.
- De hijsbanden mogen niet aan de bovendorpel vastgemaakt zijn.
- De hijsbanden mogen niet beschadigd zijn.
- Het label van de hijsband moet afgelezen kunnen worden.
Voordat je de kozijnen / HSM wanden gaat aanpikken om vanaf de bok te gaan hijsen eerst een controle doen op de veiligheid!
- Controleer of de bok horizontaal en stabiel staat
- Controleer altijd wat de juiste volgorde van lossen is!
- Controleer of ieder element apart staat geborgd aan de bok.
- Controleer de montage van de hijsbanden en op beschadigingen.
Wat is de veilige positie bij het aanpikken?
- Neem een geschikte ladder ( lengte ) en stel deze stabiel op onder 70 graden tegen het element dat je gaat aanpikken.
- Controleer nogmaals de hijsvoorzieningen op beschadigingen
- Breng de voorgeschreven hijsvoorziening aan ( tweesprong/viersprong/evenaar )
- Maak geen reikbeweging vanaf de ladder. Verplaats de ladder in dat geval.
- Als de ketting strak staat het element losmaken van de bok.
- Ladder wegnemen en zelf aan de kopse kant van de bok gaan staan. ( nooit in de valrichting van de elementen!)
- Langzaam de eerste 50cm hijsen en controleren of de last en hijsvoorzieningen in orde zijn.
- Bewaak dat in de hijszone geen personen aanwezig zijn.
- Verder hijsen naar de montageplek.
- Staat de bok stabiel?
- Ken je de hijsinstructie van de fabrikant van de kozijnen of HSB elementen?
- Weet je of de hijsbok gecertificeerd is om aan te hijsen?
- Vuistregel bij hijsbandjes aan een kozijn > maximaal gewicht kozijn 300 kg.
- Let erop dat het gewicht van een kozijn dat al is voorzien van beglazing en draaiende delen fors toeneemt!
- Hoe zijn de hijsbandjes bevestigd?
- Hoe positioneer ik mezelf bij het aanpikken?
- Is de hijszone vrij van personen?